Μπορεί ένα φυσικό πρόσωπο να κηρύξει πτώχευση;

Η συζήτηση για την πτώχευση στην Ελλάδα συνδέεται συχνά με επιχειρήσεις και εταιρικά χρέη. Ωστόσο, ο νέος Πτωχευτικός Κώδικας (Ν. 4738/2020) άλλαξε ριζικά το τοπίο, εισάγοντας για πρώτη φορά το δικαίωμα κήρυξης πτώχευσης και για φυσικά πρόσωπα που δεν έχουν εμπορική ιδιότητα. Αυτό σημαίνει ότι πλέον και ένας απλός ιδιώτης, που έχει συσσωρεύσει χρέη σε τράπεζες, δημόσιο ή ασφαλιστικά ταμεία, μπορεί να ζητήσει πτώχευση και να απαλλαγεί από τις οφειλές του μέσα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

Σε αυτό το άρθρο θα αναλύσουμε βήμα-βήμα τι προβλέπει ο νόμος, ποιες είναι οι προϋποθέσεις, ποια τα οφέλη και ποιες οι συνέπειες για τον οφειλέτη.

Τι σημαίνει «πτωχευτική ικανότητα»

Με βάση το προηγούμενο καθεστώς, δικαίωμα πτώχευσης είχαν μόνο οι έμποροι και οι εταιρείες. Έτσι, ένας ιδιώτης με προσωπικά δάνεια ή φορολογικές οφειλές δεν μπορούσε να απαλλαγεί μέσω πτώχευσης, αλλά έπρεπε να αναζητήσει άλλες διαδικασίες (όπως ο νόμος Κατσέλη στο παρελθόν).

Ο Ν. 4738/2020 ορίζει ότι κάθε φυσικό πρόσωπο έχει πτωχευτική ικανότητα, ανεξάρτητα από το αν έχει εμπορική δραστηριότητα ή όχι. Αυτό αποτελεί ουσιαστικά την εισαγωγή της «δεύτερης ευκαιρίας» και εναρμονίζει το ελληνικό δίκαιο με τις ευρωπαϊκές οδηγίες.

Πότε ένας ιδιώτης μπορεί να κηρύξει πτώχευση

Η αίτηση πτώχευσης μπορεί να υποβληθεί από:

• τον ίδιο τον οφειλέτη, ή

• τους πιστωτές του (αναγκαστική πτώχευση).

Για να κηρυχθεί πτώχευση απαιτείται παύση πληρωμών: ο οφειλέτης να μην μπορεί να καλύψει ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις σε σταθερή βάση. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι αν κάποιος έχει:

• ληξιπρόθεσμες οφειλές άνω των 30.000 €, και

• καθυστέρηση τουλάχιστον 6 μηνών,

τότε θεωρείται ότι πληροί την προϋπόθεση παύσης πληρωμών και μπορεί να αιτηθεί πτώχευση.

Η διαδικασία

1. Υποβολή αίτησης στο αρμόδιο δικαστήριο.

2. Ορισμός συνδίκου που θα διαχειριστεί την περιουσία ή εγγραφή στο Μητρώο Φερεγγυότητας εφόσον δεν υπάρχει περιουσία ικανή να καλύψει τα έξοδα της πτώχευσης.

3. Κατάρτιση πίνακα πιστωτών και καταγραφή απαιτήσεων.

4. Ρευστοποίηση περιουσίας – ακίνητα, καταθέσεις, άλλα περιουσιακά στοιχεία.

5. Διανομή εσόδων στους πιστωτές με βάση την προτεραιότητα που ορίζει ο νόμος.

6. Απαλλαγή του οφειλέτη μετά από 1 ή 3 χρόνια.

   
   

Τι κερδίζει ο ιδιώτης

• Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα είναι ότι ο ιδιώτης μπορεί πλέον να απαλλαγεί οριστικά από χρέη που δεν καλύφθηκαν μέσω της ρευστοποίησης. Συγκεκριμένα:

Απαλλαγή σε 1 έτος

• Αν η πτωχευτική περιουσία περιλαμβάνει κύρια κατοικία ή/και πάγια περιουσιακά στοιχεία που:

  • 
    

    • αξίζουν ≥ €100.000, και

    • υπερβαίνουν το 10% των συνολικών υποχρεώσεων,

    • και δεν αποκτήθηκαν στους 12 μήνες πριν την αίτηση.

      
      

  • Τότε η απαλλαγή επέρχεται στην 1η επέτειο της κήρυξης, εκτός αν υποβληθεί εμπρόθεσμη προσφυγή ή διαπιστωθεί δόλος/απόκρυψη.

  • 
    

  Απαλλαγή σε 3 έτη

  • Κατά κανόνα: αυτοδίκαια μετά από 36 μήνες από την κήρυξη πτώχευσης ή την καταχώριση στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας.

  • Κατά το διάστημα αυτό μπορεί να τίθεται σχέδιο πληρωμών για το εισόδημα πάνω από τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης.

  • Η απαλλαγή δεν επέρχεται αν ασκηθεί και ευδοκιμήσει προσφυγή παραδώσει αμέσως την περιουσία του χωρίς αντιρρήσεις.

    
    

Έτσι, ο οφειλέτης βγαίνει από τον φαύλο κύκλο της υπερχρέωσης και αποκτά μία δεύτερη ευκαιρία προκειμένου να επανέλθει στην οικονομική ζωή.

Πτώχευση ή Εξωδικαστικός;

Η δυνατότητα πτώχευσης για φυσικά πρόσωπα είναι σημαντική, αλλά πρέπει να εξετάζεται ως έσχατη λύση. Ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός συχνά αποτελεί πιο ήπια επιλογή, καθώς επιτρέπει ρύθμιση έως 240 δόσεις, διατήρηση περιουσίας και διαγραφές χωρίς ανάγκη εκποίησης.

Συμπέρασμα

Η κήρυξη πτώχευσης από φυσικό πρόσωπο είναι πλέον εφικτή με βάση τον Ν. 4738/2020. Αποτελεί θεσμική τομή που προσφέρει πραγματική «δεύτερη ευκαιρία» σε ιδιώτες με υπέρογκα χρέη. Ωστόσο, η απόφαση πρέπει να λαμβάνεται με προσοχή, καθώς οι συνέπειες είναι σημαντικές και η απώλεια περιουσίας δεδομένη.

Η σωστή νομική καθοδήγηση είναι απαραίτητη ώστε να επιλεγεί η καταλληλότερη διαδικασία: πτώχευση ή εξωδικαστική ρύθμιση.

📞 Για εξατομικευμένη αξιολόγηση της περίπτωσής σας, επικοινωνήστε με το γραφείο μας.

ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ