Πώς να προστατέψετε τις καταθέσεις σας από την κατάσχεση

Με δεδομένη τη δύσκολη οικονομική συγκυρία και το ολοένα αυξανόμενο φαινόμενο δανειολήπτες να μην μπορούν να είναι συνεπείς με την ομαλή αποπληρωμή των οφειλών τους προς την εφορία (ΕΝΦΙΑ, φόρο εισοδήματος κ.λ.π) αλλά και προς τις Τράπεζας (δόσεις δανείων, πιστωτικών καρτών κ.λ.π.), ανακύπτει το ζήτημα της κατάσχεσης από την Εφορία και τις Τράπεζες των τραπεζικών λογαριασμών των οφειλετών. Είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε ότι οι δύο περιπτώσεις διαφέρουν ως προς την αντιμετώπιση τους και συγκεκριμένα:

• ΟΦΕΙΛΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ

Από τον Αύγουστο του 2014 ενεργοποιήθηκε η ηλεκτρονική εφαρμογή του Taxisnet μέσω της οποίας οι φορολογούμενοι μπορούν να γνωστοποιήσουν στην Εφορία τον ένα και μοναδικό ακατάσχετο τραπεζικό λογαριασμό στον οποίο οι καταθέσεις (για τα φυσικά πρόσωπα) μέχρι του ποσού των 1.500 ευρώ δεν θα μπορούν να δεσμευτούν από την εφορία έναντι χρεών προς το δημόσιο. Με άλλα λόγια μιλάμε για εκείνο τον λογαριασμό που θα μπορούν να υπάρχουν καταθέσεις μέχρι του ποσού των 1.500 ευρώ, ποσό το οποίο η εφορία δεν θα μπορεί να αγγίξει ανεξαρτήτως αν ο φορολογούμενος οφείλει τα χρήματα αυτά

Με βάση τον νέο νόμο, καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα σε έναν και μοναδικό ατομικό ή κοινό λογαριασμό είναι ακατάσχετες μέχρι του ποσού των 1500 ευρώ ανά συνδικαιούχο (δηλαδή σε περίπτωση κοινού λογαριασμού, το όριο των 1500 ευρώ ισχύει για κάθε δικαιούχο του λογαριασμού ξεχωριστά). Ειδικότερα όσον αφορά τους κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς δεν κατάσχονται ποσά ως 3.000 ευρώ αν οι συνδικαιούχοι είναι δύο, 4.500 ευρώ αν είναι τρεις κ.τ.λ. Για παράδειγμα όταν ένα ζευγάρι μισθωτών έχει ένα βιβλιάριο κατάθεσης, με υπόλοιπο 3.500 ευρώ, το ακατάσχετο είναι 1.500 Χ 2= 3.000 ευρώ. Αν τώρα ο ένας από τους δύο οφείλει στην εφορία 600 ευρώ, και η ΔΟΥ ζητήσει κατάσχεση του ποσού από την τράπεζα, η διαδικασία έχει ως εξής:Τα 3.000 ευρώ είναι ακατάσχετα. Τα υπόλοιπα 500 ευρώ διαιρούνται δια του 2 (όσοι οι συνδικαιούχοι του λογαριασμού) =250 ευρώ. Η τράπεζα λοιπόν, έχει δικαίωμα να κατάσχει από τα 600 ευρώ που οφείλονται μόνο το ποσό των250 ευρώ και να το αποδώσει στην εφορία.

Κατασχέσεις καταθέσεων, δεν μπορούν να γίνουν σε περίπτωση που οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του οφειλέτη είναι μικρότερες των 50 ευρώ. Δηλαδή αν κάποιος έχει στην τράπεζα καταθέσεις ύψους 5.000 ευρώ αλλά χρωστάει στην Εφορία 49 ευρώ, δεν θα γίνει κατάσχεση του λογαριασμού για το ποσό αυτό. Κατασχέσεις που έχουν επιβληθεί, σε βάρος των οφειλετών που υπάγονται στην ανωτέρω περίπτωση, περιορίζονται ή αίρονται μετά από αίτησή τους.

Όλα τα ανωτέρω αφορούν τον ένα και μόνο τραπεζικό λογαριασμό που θα δηλωθεί ως ακατάσχετος και όχι όλους τους τραπεζικούς λογαριασμούς που πιθανόν να διατηρεί κάποιος. Για τους υπόλοιπους τραπεζικούς λογαριασμούς η κατάσχεση μπορεί να γίνει κανονικά από το πρώτο μέχρι το τελευταίο ευρώ του υπολοίπου του τραπεζικού λογαριασμού.

Ποια είναι όμως η διαδικασία γνωστοποίησης του ακατάσχετου λογαριασμού και ποιες οι προϋποθέσεις για να είναι η αίτηση επιτυχής.

1. Κάθε φυσικό πρόσωπο που φορολογείται στην Ελλάδα δικαιούται να διατηρεί έναν μοναδικό λογαριασμό, ατομικό ή κοινό, σε μία μόνο τράπεζα, στον οποίο οι καταθέσεις είναι ακατάσχετες μέχρι του ποσού 1.500 ευρώ.

2. Στην περίπτωση φορολογουμένων, μισθωτών ή συνταξιούχων, ο ως άνω λογαριασμός είναι αποκλειστικά αυτός της μισθοδοσίας ή της, σύνταξης ή αυτός στον οποίο κατατίθενται τα ασφαλιστικά βοηθήματα κατά περίπτωση.

3. Για τη γνωστοποίηση, στη Φορολογική Διοίκηση, του μοναδικού ακατάσχετου τραπεζικού του λογαριασμού, ο ενδιαφερόμενος πολίτης υποβάλλει ηλεκτρονικά Αίτηση / Υπεύθυνη Δήλωση, μέσω TAXISnet, με την οποία ενημερώνει για τον αριθμό του τραπεζικού λογαριασμού δηλώνει (σε μορφή IBAN). Αν σε περίπτωση που ο λογαριασμός που έχει δηλωθεί κλείσει ή εφόσον επιθυμεί την αλλαγή του παλαιού λογαριασμού με νέο ο πολίτης οφείλει να το δηλώσει αμέσως πάλι με την ίδια διαδικασία.

• ΟΦΕΙΛΕΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ

Είναι συνηθισμένη πρακτική των Τραπεζών να παρακρατούν αυτόματα τη δόση του δανείου από το μισθό ή τη σύνταξη του δανειολήπτη. Ωστόσο, σε ποιο βαθμό αυτό είναι νόμιμο;

Πρόσφατα έγινε γνωστό ότι επιβλήθηκε πρόστιμο συνολικού ύψους 260.000 ευρώ σε τρία πιστωτικά ιδρύματα για την πρακτική αυτή.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία, γίνεται σαφές ότι κατάσχεση μισθού ή σύνταξης, ολόκληρου ή μέρους αυτού, δεν μπορεί να γίνει για οφειλές σε τράπεζες από δάνεια ή πιστωτικές κάρτες. Για τέτοιου είδους χρέη, ο μισθός ή η σύνταξη παραμένουν ακατάσχετα, σε περίπτωση που καταβάλλονται ¨στο χέρι¨ του δικαιούχου.

Τι γίνεται όμως σε περίπτωση που ο μισθός ή η σύνταξη κατατίθεται σε τραπεζικό λογαριασμό; Μπορεί να γίνει κατάσχεση επί του τραπεζικού λογαριασμού μετά την κατάθεσή του;

Γενικά θε πρέπει να γνωρίζουμε ότι ο τραπεζικός λογαριασμός προστατεύεται:

α. Μόνο αν πρόκειται για λογαριασμό μισθοδοσίας ή καταβολής της σύνταξης (κάθε άλλος λογαριασμός κατάσχεται ελεύθερα).

β. ΜΟΝΟ μέχρι του ύψους του ενός μισθού ή σύνταξης και ΜΟΝΟ για μια μέρα μετά την κατάθεση (ημέρα κατάθεσης + την επόμενη).

β. αν πρόκειται για επίδομα ανεργίας είναι εξ ολοκλήρου ακατάσχετο.

Πιο αναλυτικά, στο άρθρο 982 ΚΠολΔ προβλέπει ότι η εξαίρεση του μισθού ή της σύνταξης από την κατάσχεση ισχύει και όταν η καταβολή του ποσού γίνεται με κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό του οφειλέτη σε πιστωτικό ίδρυμα μόνο στην έκταση που ο λογαριασμός παρουσιάζει υπόλοιπο που δεν υπερβαίνει, κατά το χρονικό διάστημα από την επιβολή της κατάσχεσης έως την επόμενη ημέρα της καταβολής το ποσό της εξαιρούμενης από την κατάσχεση απαίτησης.

Δηλαδή, πρακτικά, καταρχήν κατάσχεση επί του μισθού ή της σύνταξης δεν μπορεί να γίνει με δέσμευση του ποσού «στην πηγή του», προτού δηλαδή καταβληθεί στον δικαιούχο (οφειλέτη). Ωστόσο, ο μισθός ή η σύνταξη, και αν ακόμα κατατίθεται σε τραπεζικό λογαριασμό, είναι ακατάσχετα μέχρι την επόμενη ημέρα της καταθέσεως και για το ύψος στο οποίο (ο μισθός ή η σύνταξη) ανέρχονται. Δεν εξαιρείται της κατάσχεσης το ποσό που υπερβαίνει έναν μηνιαίο μισθό ή μία σύνταξη του οφειλέτη. Επίσης, δεν εξαιρείται της κατάσχεσης αν το καταβληθέν ποσό παραμείνει στον τραπεζικό λογαριασμό πέραν της επομένης ημέρας από εκείνη που καταβάλλεται.

Συνοψίζοντας λοιπόν, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι για να προστατεύσουμε το λογαριασμό μας από την εφορία, είναι απαραίτητο σε κάθε περίπτωση να τον δηλώσουμε στην ηλεκτρονική εφαρμογή του taxisnet, ενώ για να τον προστατεύσουμε από την Τράπεζα θα πρέπει να προβαίνουμε σε ανάληψη του μισθού η της σύνταξης μας το αργότερο μέχρι την επομένη ημέρα καταβολής (αφορά αποκλειστικά σε λογαριαμούς μιθοδοσίας). Σε κάθε άλλη περίπτωση κινδυνεύουμε να βρεθούμε προ δυσάρεστων εκπλήξεων.