Ο ν. 4640/2019 προβλέπει περιπτώσεις, στις οποίες διενεργείται η Υποχρεωτική Αρχική Συνεδρία Διαμεσολάβησης (ΥΑΣ). Αυτό σημαίνει ότι επί των διαφορών αυτών το ενδιαφερόμενο μέρος θα πρέπει υποχρεωτικά να προσφύγει πρώτα στο θεσμό της διαμεσολάβησης (διενέργεια ΥΑΣ) και μόνο σε περίπτωση αποτυχίας θα δύναται να ακολουθήσει τη δικαστική οδό και να ασκήσει το εκάστοτε σχετικό ένδικο βοήθημα.
► Περιπτώσεις Υποχρεωτικής Αρχικής Συνεδρίας Διαμεσολάβησης:
1) Οι οικογενειακές διαφορές, εκτός από υποθέσεις διαζυγίου, ακύρωσης γάμου και αναγνώρισης ύπαρξης ή ανυπαρξίας γάμου, καθώς και προσβολή πατρότητας ή μητρότητας, γονικής μέριμνας, αναγνώρισης περί ύπαρξης ή μη εκούσιας αναγνώρισης τέκνου ή εξομοίωσής του με τέκνο γεννημένο σε γάμο λόγω επιγενόμενου γάμου των γονέων του, προσβολής εκούσιας αναγνώρισης, αναγνώρισης περί ύπαρξης ή μη ή ακυρότητας υιοθεσίας ή λύσης της, αναγνώρισης περί ύπαρξης ή μη επιτροπείας.
2) Οι διαφορές που εκδικάζονται κατά την τακτική διαδικασία και υπάγονται στην καθ’ ύλην αρμοδιότητα του Μονομελούς Πρωτοδικείου, αν η αξία του αντικειμένου της διαφοράς υπερβαίνει το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ και Πολυμελούς Πρωτοδικείου, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. 
Ενδεικτικά αναφέρονται: αγωγές τιμολογίων ή αγωγές δανείων για ποσό άνω των 30.000 €.
3) Οι διαφορές για τις οποίες σε έγγραφη συμφωνία των μερών προβλέπεται και είναι σε ισχύ ρήτρα διαμεσολάβησης.

χρεωτικής αρχικής συνεδρίας διαμεσολάβησης.



 

 

Πρακτικά, το επισπεύδον μέρος έχει τη δυνατότητα είτε να επικοινωνήσει με το άλλο ή τα άλλα μέρη της διαφοράς για τον διορισμό διαμεσολαβητή κοινής αποδοχής είτε να απευθυνθεί σε διαμεσολαβητή της επιλογής του. Στην περίπτωση αυτή, ο διαμεσολαβητής επικοινωνεί με το άλλο ή τα άλλα μέρη με κάθε πρόσφορο μέσο, για να διαπιστώσει αν επιτυγχάνεται συμφωνία ως προς το πρόσωπό του και λαμβάνει σχετική έγγραφη έγκρισή τους.
Ο διαμεσολαβητής είναι ένα πρόσωπο με εξειδικευμένες γνώσεις, αντικειμενικότητα και αμεροληψία, που θα διευκολύνει την προσέγγιση των μερών και εύρεση μίας ουδέτερης, κοινά αποδεκτής λύσης.
Το επισπεύδον μέρος υποβάλλει στον διαμεσολαβητή σχετικό έντυπο (αίτηση προσφυγής), από το οποίο προκύπτουν τα στοιχεία των μερών και το αντικείμενο της διαφοράς. Έπειτα, ο διαμεσολαβητής επικοινωνεί με κάθε πρόσφορο μέσο με τα μέρη για τον ορισμό της ημερομηνίας και του τόπου διεξαγωγής της υπο

► Διενέργεια ΥΑΣ
Η υποχρεωτική αρχική συνεδρία διαμεσολάβησης (ΥΑΣ) λαμβάνει χώρα το αργότερο εντός είκοσι (20) ημερών από την επομένη της αποστολής στον διαμεσολαβητή του αιτήματος προσφυγής στη διαδικασία διαμεσολάβησης από το επισπεύδον μέρος. 
Σκοπός της είναι να ενημερωθούν τα μέρη από το διαμεσολαβητή σχετικά με τη διαδικασία της διαμεσολάβησης, τα οφέλη της και τις δυνατότητες που παρέχει για ταχεία και αποτελεσματική επίλυση της διαφοράς.
Στην υποχρεωτική αρχική συνεδρία τα μέρη παρίστανται μαζί με νομικό παραστάτη, του οποίου η αμοιβή συμφωνείται ελεύθερα. Στην περίπτωση νομικών προσώπων ο νόμιμος εκπρόσωπος δύναται να διορίζει αντιπρόσωπο με εξουσιοδότηση και θεώρηση του γνησίου της υπογραφής του. Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται στην υποχρεωτική αρχική συνεδρία δυνάμει εξουσιοδότησης μόνη η συμμετοχή του νομικού παραστάτη του μέρους, του οποίου αποδεδειγμένα δεν είναι δυνατή η φυσική παρουσία (π.χ. λόγω σοβαρής ασθένειας ή αν είναι κάτοικος εξωτερικού).

► Ολοκλήρωση ΥΑΣ
Μετά την πραγματοποίηση της υποχρεωτικής συνεδρίας διαμεσολάβησης, δύο είναι οι πιθανές εκβάσεις: 
Α) συνέχιση της διαδικασίας της διαμεσολάβησης, κατόπιν απόφασης των μερών:
Εφόσον τα μέρη αποφασίσουν να συνεχίσουν τη διαδικασία της διαμεσολάβησης είτε με τον ίδιο είτε με διαφορετικό διαμεσολαβητή, συντάσσεται έγγραφο συμφωνίας υπαγωγής της διαφοράς στη διαδικασία της διαμεσολάβησης (βλ. παρακάτω υπό Β), η οποία θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός σαράντα (40) ημερών, που υπολογίζονται από την επομένη της λήξης της ανωτέρω εικοσαήμερης ή τριακονθήμερης προθεσμίας. Τα μέρη δύνανται να συμφωνούν παράταση της προθεσμίας των σαράντα (40) ημερών. 
Αυτό σημαίνει ότι τα μέρη συμφωνούν να  επιδιώξουν να επιλυθεί η διαφορά τους μέσα από τη διαδικασία της διαμεσολάβησης, δηλαδή με την συνδρομή του διαμεσολαβητή ως τρίτου-αμερόληπτου προσώπου, ώστε μέσα από αμοιβαίες υποχωρήσεις και προτάσεις του ενός μέρους προς το άλλο να καταλήξουν σε μία κοινά αποδεκτή λύση, που θα δεσμεύει αμφότερα τα μέρη.
Β) σύνταξη πρακτικού από το διαμεσολαβητή:
Μετά το πέρας της ΥΑΣ συντάσσεται πρακτικό από τον διαμεσολαβητή που υπογράφεται από τον ίδιο και όλους τους συμμετέχοντες. Το πρακτικό αυτό βεβαιώνει ότι πράγματι διενεργήθηκε η απαιτούμενη ΥΑΣ, και αν επακολουθήσει άσκηση αγωγής ή αν έχει ήδη ασκηθεί, αυτό κατατίθεται στο δικαστήριο επί ποινή απαραδέκτου της συζήτησης της υπόθεσης μαζί με τις προτάσεις. Το πρακτικό αυτό είναι, συνεπώς, απαραίτητο, προκειμένου να μπορέσει το επισπεύδον μέρος να προσφύγει στη δικαιοσύνη, καθώς αποδεικνύει ότι πραγματοποιήθηκε η εκ του νόμου υποχρεωτική προσφυγή στη διαμεσολάβηση. 

α) Αμοιβή Διαμεσολαβητή:
Η αμοιβή του διαμεσολαβητή ορίζεται ελεύθερα με έγγραφη συμφωνία του διαμεσολαβητή και των μερών. Εάν δεν υπάρχει έγγραφη συμφωνία, κατά την υποχρεωτική αρχική συνεδρία (ΥΑΣ), το επισπεύδον μέρος προκαταβάλλει στον διαμεσολαβητή ποσό πενήντα (50,00) ευρώ ως αμοιβή. Το ποσό αυτό βαρύνει τα μέρη κατ’ ισομοιρία. 
Σε περίπτωση που η διαφορά αχθεί ενώπιον δικαστηρίου, το μέρος της διαφοράς που δεν προσήλθε στη διαδικασία της διαμεσολάβησης, παρότι κλήθηκε νόμιμα προς τούτο ή δεν κατέβαλε το ποσό που του αναλογεί για την αμοιβή του διαμεσολαβητή για την υποχρεωτική αρχική συνεδρία, καταδικάζεται προς καταβολή ολόκληρου του ποσού που κατέβαλε το επισπεύδον μέρος για την υποχρεωτική αρχική συνεδρία. Το ποσό αυτό λογίζεται ως δικαστικό έξοδο ανεξάρτητα από την έκβαση της δίκης.
β) Αμοιβή Δικηγόρου
Στην υποχρεωτική αρχική συνεδρία τα μέρη παρίστανται μαζί με νομικό παραστάτη, του οποίου η αμοιβή συμφωνείται ελεύθερα.

Εκτός των ως άνω περιπτώσεων, όπου η υποχρεωτική αρχική συνεδρία διαμεσολάβησης είναι υποχρεωτική, τα μέρη μπορούν να προσφύγουν σε διαμεσολάβηση και σε κάθε άλλη περίπτωση, εφόσον το επιθυμούν (προαιρετικά, κατόπιν συμφωνίας τους).Επιπλέον, η διαδικασία της διαμεσολάβησης ακολουθείται και στην περίπτωση που τα μέρη, μετά τη διενέργεια τη ΥΑΣ, αποφασίσουν να επιδιώξουν τη συμβιβαστική επίλυση της διαφοράς τους στο πλαίσιο της διαμεσολάβησης, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω.Η διαδικασία αυτή βασίζεται στη βούληση των μερών να αποφύγουν τη δικαστική διαμάχη και να προσπαθήσουν να επιλύσουν τη διαφορά τους συμβιβαστικά, γρήγορα και αποτελεσματικά. Η συνδρομή του διαμεσολαβητή είναι και εδώ καθοριστική, καθώς πρόκειται για πρόσωπο αμερόληπτο και αντικειμενικό, που προσπαθεί να προσεγγίσει τα δύο μέρη, ώστε να εξευρεθεί μία κοινά αποδεκτή λύση. Εφόσον τα μέρη πράγματι καταλήξουν σε μία συμφωνία, υπογράφουν σχετικό πρακτικό διαμεσολάβησης και η συμφωνία αυτή τους δεσμεύει, ωσάν δικαστική απόφαση.► Κόστος διαμεσολάβησηςα) Αμοιβή Διαμεσολαβητή. Η αμοιβή του διαμεσολαβητή συμφωνείται ελεύθερα, ενώ σε περίπτωση έλλειψης συμφωνίας ορίζεται από το νόμο για κάθε ώρα διαμεσολάβησης μετά την υποχρεωτική αρχική συνεδρία ως ελάχιστη αμοιβή το ποσό των ογδόντα (80,00) ευρώ. Το ποσό αυτό βαρύνει τα μέρη κατ’ ισομοιρία.β) Αμοιβή ΔικηγόρουΤα μέρη παρίστανται στη διαδικασία διαμεσολάβησης μαζί με το νομικό παραστάτη τους (δικηγόρο).Η αμοιβή του νομικού παραστάτη κάθε μέρους συμφωνείται ελεύθερα και για τη συμμετοχή του σε όλη τη διαδικασία της διαμεσολάβησης εκδίδεται, σύμφωνα με τον Κώδικα Δικηγόρων, γραμμάτιο προκαταβολής εισφορών ποσού εξήντα (60,00) ευρώ για υποθέσεις αρμοδιότητας Ειρηνοδικείου, ποσού εκατό (100,00) ευρώ για υποθέσεις αρμοδιότητας Μονομελούς Πρωτοδικείου και ποσού εκατόν πενήντα (150,00) ευρώ για υποθέσεις αρμοδιότητας Πολυμελούς Πρωτοδικείου.Εξαίρεση: Επί υποθέσεων καταναλωτικών διαφορών και μικροδιαφορών επιτρέπεται η αυτοπρόσωπη παράσταση των μερών, χωρίς δηλαδή υποχρεωτική παρουσία δικηγόρου.